M. Bülent Kılıç

__________

م . بولنت کئليچ

فارسي : ياشار احد صارمي

________

گل خطمی

شاید این یک باخت هم باشد
ولی من ترجیح می دهم دور بر باجه ی تلفنی
با یک شاخه گل خطمی برای خودم این طوری بپلکم
و نگاه هاشان که از من می پرسند
- هی فلانی با تو ام ، این گل خطمی نشانه ی چی هست ؟
بنشینم و با آب و تاب یک قصه ی پلیسی تعریف کنم
می گویم ...
در اتاقی سرد و منجمد
این را تووی زخم شقیقه بله شقیقه ی مرده ای کبود و بی چاره فرو کرده اند ...
گاسم مثل یک مُهر رسوایی که زیر فلاش ها و نور مرده ی لامپ 75 واتی دارد برای خودش برق می زند
ولی از آقای کارآگاه اگر بپرسی
می گوید قاتل می تواند خود مادام سوسوتریس هم باشد 1
چه می دانم شاید هم کار یک پریِ ورپریده از بلاد وداها
نظر من خب بروید به کف دست مقتول نگاه کنید
اگر لکه ی خون دیدید
بی شک خودِ خودِ تموچین است
وگر نه خدا می داند
شاید هم یک معما یک معما برای همیشه

در چشم این سین جینی ها خنده ی زهرآلود و تاریکی هم هست
حرف های مرا باور نکرده اند گمانم
ژتون حالا توی دستم آرام آب می شود
و اِ یک لکه ی خون اینجا کفِ دستم!
گل خطمی از دستم آرام می اف ت د ...
می افتد و جخ یک عجوزه ی گُنده اینجا جلو چشمم می خندد و خم می شود تا گل خطمی را بر دارد به به دستم ...
در دستم باور کنید تبدیل شد به یک کاسه ی آب
به فالم نگاه می کند پیرزن

_ " په پیادی
همان پری وِداها
روزگاری عاشقِ تو بود
و تو آن ملوان فینیقی که تنت داغ و سوزان بود می سوختی
می گفتند این جا تهِ دلت دست های دخترکی شبیه عروس های دریایی شب و روز ،
شب و روز در شنا
از این حرف ها و از این قصه ها و خیلی چیزهای دیگر یادت می اید نه ؟
آن شب در صخره ها آنجا گُمش کردی
برای همین هم اسمش را گذاشتی دُختِ صخره ها و سنگ ها ! 2
...
حُکمت را که بریدند
آنها آنجا در سواحل آتن چشم براهت نشستند
که کشتی دولوس تو را بیاورد و زود اعدام شوی

آب تووی کاسه را به هم زدم
فوج فوج زن و مرد گِرد هم می گشتند 3
سربندهاشان آنجا پای درخت طوبا
باد تووی قبایشان که وارونه تن کرده بودند
و باد بادبانی آنجا در ساحل

آب تووی کاسه را هم زدم
چکاچکِ رعد و برق در خون
شوکران داشت دیوانه می شد
فووت کردم روحت را یواش و پچ پچ برو به سوی ابدیت !

تو روشنایی قشنگی بودی روشنایی آرام خزیده و آمده از آن روزنه
جان گرفتی و در آن فضای خ آ ل ی ...
آخ ... کجا رفتی تو ؟
فووووت کردم فوووت ...
در آب حالا ستاره های دووووررررر
ستاره های دور و تاریک
گل خطمی داشت از کف دستم می رویید
لخته های قرمز بر اندامش
در برگ هایش
دستم را فرو بردم دلِ آب و گل خطمی خف ... خفه شد!

تووی دل ستاره های دور پیداش باید می کردم
در آن تاریکی
این روح بدبخت این جانِ بی چاره را!

به راه افتادم
و آبِ کاسه جهت یابم

راه رَوی از رسیدن بهترست 4

از من بشنوید
این فنایِ تار و تیره
هی دویی و دوگانگی می زاید

کوتاهِ داستان و لُپ مطلبم
بعد از آن همه سر و سرگذشت و سفرهای خمار و دور و دراز
باز هم بیایم پیشت اینجا مرا خیلی می ترساند

حالا باید همه ی این معلومات را فراموش کنم وُ
به همین چیزهای ساده و معمولی فکر کنم
مثلا به این لکه ی سمجی که روی بارانی تو اینجاست
یا به سبیل های زبرت که از توتون به زردی افتاده
اینها را می خواهم باورشان کنم چون به تو ربط دارند."

تباهی ات حقیقت دارد
اغلب هم با مژده ای همراه بود
ولی روزی که گل خطمی از دستم افتاد
من از عشق دور شدم
از هر نوایی که لحن عشق را داشت .

حالا نه این سین جینی ها توجهم را جلب می کند با سایه های جاریِ این گیاهان عجیب
که مرا یاد دنیای شگفت حشرات و سکوت مخوفشان می اندازد
و نه این قصه های پلیسی من در آوردی ام.ه

'94-'95

پا نوشت ها :ه

ه * سوسوتريس : شخصيتي در شعر تي . اس . اليوت که در شعر سرزمين هرز آمده است .
** دخت صخره ها ، از سرزمين هرز گرفته شده است
*** اين سطر از سرزمين هرز گرفته شده است . نگ. ک :ه

I see crowds of people, walking round in a ring.

T. S. Eliot -"wast land"

ه **** اين سطر هم گفته ي دي . اچ لارنس است در کتاب ققنوس

D. H. Lawrence - Phonix

___________

Gülhatmi

bu bir yıkım da olabilir
ama ben
elimde bir gülhatmiyle
bir telefon kulübesinin çevresinde
dolaşmayı tercih ediyorum
bakışlarıyla gülhatminin
neyi simgelediğini soranlara
dedektif öyküleri anlatıyorum

diyorum
söz gelimi buz gibi soğuk bir oda
maktul sereserpe ortada
bir gülhatmi kapatmışlar
şakağındaki kurşun yarasına
alnındaki kepazelet mührüyse
parlıyor flaşların
ve 75 wattlık ampulün
solgun ışığı altında
dedektife göre katil
Madam Sosostris olabilirmiş
belki de bir Veda tanrıçası
bana kalırsa
avcunda bir kan pıhtısı varsa
maktul mutlaka Cengiz Han'dır
yoksa da bu
bir muammadır
ve öyle kalmalıdır

sorgucuların bakışlarında hin
ve hunhar bir gülümseme
demek öyküm inandırıcı bulunmadı yeterince
avcumdaki jeton eriyip
bir kan pıhtısına dönüşüyor
ve gülhatmi
usulca elimden
düşüyor yere
düşüyor ve bir yaşlı kadın belirip
alıp bana vermek için eğilince
dönüşüyor bir su kasesine
bir fal bakıyor oracıkta
ve diyor:
"Pepiyadi
hani şu Veda tanrıçası
aşıktı bir zamanlar sana
sense Fenikeliydin
denizciydin
kızgın bir eriyik halindeydin
bir kızın
derlerdi yüzüyor
dilbalığı gibi narin elleri aklında
böyle şeyler
ve daha nice şeyler konuşurlardı hakkında
kaçırdın bir gece onu kayalıklara
kaçırdın ve Kayalıkların Ecesi dedin ona
sonra hükmün kesinleşti
ve insanlar
infaz için
Delos'tan geminin dönmesini beklemeye koyuldular
Atina kıyılarında

çanaktaki suyu çalkadım
ve kalabalıklar gördüm halka olmuş yürüyen
başlarındaki sarıkları
bırakmışlar bir tuba ağacının altına
ters giyilmiş kaftanlarıysa
dalgalanıyor rüzgarda
ve rüzgarın bir yelken olarak gerildiği kıyılarda

çanaktaki suyu çalkadım
duydum kanda bir borağan
çıldırıyordu baldıran
fısıldadım fısıldadım
sonsuza doğru ruhunu o zaman

bir zaman bir ışık huzmesi olarak
dalgalandın ve dalgalandın boşlukta ama
ansızın yittin sonra
üfledim üfledim
ve uzak yıldızlar gördüm suda
uzak yıldızlar ve karanlık gördüm suda
baktım bir gülhatmi göğeriyor avcumda
bir gülhatmi
ve kan pıhtıları yapraklarında
kan ve döl pıhtıları yapraklarında
daldırdım daldırdım avcumu
ve boğdum gülhatmiyi suda

uzak yıldızlarda aramam gerekti
karanlıkta
ve bulmam gerekti
bu talihsiz
bu zavallı ruhu
mutlaka

düştüm yola
düştüm
çanaktaki suyu
kıldım pusula

yolculuk varmaktan yeğdir
bense
zifiri yoksunluk ikilem doğurur
biçiminde ifade ediyorum bunu

demek istediğim
bunca serüvenden
hummalı bu yolculuktan sonra
yine de kuşku duydum
gelip karşına dikilmek konusunda
şimdiyse
bütün bildiklerimi unutmak
ve sıradan şeylere
söz gelimi
pardesündeki o dalgın lekeye
ya da tütünün sararttığı kırçıl bıyıklarına
yalnızca senin oldukları için
inanmak istiyorum "
doğrudur yıkımın
çoğu kez bir müjdeyle birlikte göründüğü
ama elimdeki gülhatmiyi düşüreli beri ben
uzaklaştım aşktan
ve aşka benzer her duygudan
artık ne görkemli bitkilerin
salınan gölgeleriyle
böceklerin tuhaf dünyalarına sarktığı
o boğucu sessizliği andıran duruşlarıyla
sorgucular ilgilendiriyor beni
ne de uydurduğum dedektif öyküleri

___________________